آموزش افزایش و کاهش سایز LVM در لینوکس

آموزش افزایش و کاهش سایز LVM

در اموزش قبل (اموزش گام به گام ساخت LVM در لینوکس)نحوه ایجاد LVM شرح داده شد. حال در این آموزش قصد داریم تا به نحوه افزایش یا کاهش فضای LVM بپردازیم.

در مواقعی پیش می آید که بنا به نیاز، لازم باشد تا از فضای یک پارتیشن کم کرده و به پارتیشن دیگری اضافه نمود و یا فضای دیسک موجود کم باشد و نیاز به افزایش ظرفیت آن باشد در LVM  این کار به سادگی و به طبق مراحل زیر انجام پذیر خواهد بود.

افزایش فضای LVM

نتیجه سه دستور PVS، VGS و LVS  را در شکل زیر قابل مشاهده است. همانطور که می بینید برای VG  با نام Maaleki فضای ازادی باقی نمانده است.در نتیجه امکان اضافه کردن فضا به LVM مورد نظر وجود ندارد.

در نتیجه نیاز است ابتدا فضای VG موجود افزایش یابد تا فضای کافی برای افزایش ظرفیت LVM مودنظر فراهم گردد.  با توجه به نکته ای که در پست قبلی به آن اشاره کردم، در این پست ساخت PV با استفاده از یک پارتیشن LVM  انجام خواهد شد که به صورت خلاصه روش انجام آن را ملاحظه خواهید نمود.

# fdisk /dev/sdc

موارد مشخص شده در شکل بالا به شرح زیر می باشد.

n: جهت ایجاد یک پارتیشن جدید

P: جهت ایجاد یک پارتیشن primary

1: شماره پارتیشن مورد نظر که میتواند بین 1 تا 4 باشد.

t:  جهت مشخص کردن type  پارتیشن ایجاد شده

8e: کد مربوط به فرمت LVM

w: جهت نوشتن و ذخیره کردن تغییرات.

در صورت نیاز، لازم است تا سیستم جهت خواندن مجدد Partition Table  مجددا راه اندازی گردد.

در نهایت با دستور  زیر میتوان پارتیشن ایجاد شده را مشاهده نمود.

# fdisk -l /dev/sdc

پس از ساخت یک پارتیشن lvm  نیاز است تا نسبت به ساخت PV اقدام نمائیم.

# pvcreate /dev/sdc1

همانطور که در شکل بالا می بینید، یک  PV با سایز20G   ایجاد شده است که به همان میزان نیز ظرفیت خالی دارد. حال نیاز است ای فضا به VG مورد نظر افزوده شود.

vgextend maaleki-ir /dev/sdc1

همانطور که در خروجی دستور   vgs مشاهده می کنید فضای vg  تقریبا به 40G افزایش یافت که از این میزان 20G  فضای خالی است که قصد داریم آن را به دیسک LVM اضافه نمائیم. برای این منظور از دستورات زیر استفاده می کنیم.

# lvextend -l +100%free /dev/maaleki-ir/hamed-lv

البته برای افزایش فضا میتوان از روش هایی که در روش آموزش قبلی ذکر شد نیز استفاده کرد.

پس از افزایش فضای LVM حال نوبت به افزایش فضای فایل سیستم میرسد.

# resize2fs /dev/maaleki-ir/hamed-lv

نتیجه دستورات بالا را که منجر به افزایش فضای دیسک خواهد شد را در شکل زیر مشاهده می نمائید.

توجه داشته باشید که برای افزایش فضای LVM نیازی به unmount  کردن آن نخواهد بود.

کاهش فضای LVM

تا به ایجای کار ما با اضافه کردن یک دیسک به PV  موجود، فضای VG  و LV خود را افزایش دادیم. در این مرحله قصد داریم نحوه کاهش فضای دیسک را آموزش دهیم. البته این روش از نظر خیلی ها روشی ریسکی است که ممکن است منجر به از دست دادن داده ها دیسک شود در نتیجه لطفا به موارد زیر توجه فرمائید.

• قبل از شروع عملیات حتما جهت اطمینان از داده های خود Backup تهیه فرمائید.
• برخلاف عملات extend که نیازی به unmount کردن Volume  نبود، در این مرحله حتما باید فایل سیستم را unmount  کرد سپس اقدام به کاهش فضای آن نمود.

مراحلی که برای انجام این عملیات طی خواهیم کرد به ترتیب شامل موارد زیر است.

• Unmount کردن فایل سیستم
• چک کردن سلامت فایل سیستم بعد از unmount کردن.
• کاهش فضای فایل سیستم
• کاهش فضای Logical Volume
• چک کردن فایل سیستم برای یافتن و رفع خطاهای احتمالی
• Mount کردن مجدد فایل سیستم.

همانطور که در شکل زیر مشاهده میکنید، Logical Volume  که در مرحله قبل فضای آن افزایش داشت ظرفیتی تقریب برابر با 40G دارد و از این فضا 20G آن مصرف شده است. قصد داریم از فضای آزاد باقی مانده، فضایی برابر با 10G را جدا کنیم. در نتیجه فضای باقی مانده در اختیار logical volume  ما برابر با 30G  خواهد شد.

همانطور که اشاره شد، در ابتدا باید فایل سیستم را unmount  کرد.

# umount -v /dev/maaleki-ir/hamed-lv

با استفاده از دستور زیر، از صحت فایل سیستم اطمینان حاصل میکنیم.

# e2fsck -ff /dev/maaleki-ir/hamed-lv

در صورتی که فایل سیستم دارای error  نباشد هر 5 مرحله همانند تصویر بالا Pass  خواهند شد. پس از اطمینان از صحت فایل سیستم نسبت به کاهش فضای LVM اقدام خواهیم کرد.

در مرحله بعد نیاز است ابتدا فضای فایل سیستم کاهش یابد. همانطور که اشاره شده قصد داریم 10G را از Logical Volume  با ظرفیت 40 G   کم کنیم در نتیجه میزان باقی مانده آن برابر با 30 گیگابایت خواهد بود.

# resize2fs /dev/maaleki-ir/hamed-lv  30GB

پس ازکاهش فضای فایل سیستم نوبت به کاهش فضای Logical Volume  می رسد.

# lvreduce -L -10G /dev/maaleki-ir/hamed-lv

حال که فضای logical volume  کاهش یافت نیاز است مجددا فضای فایل سیستم resize  و چک شود. در نهایت در صورت عدم وجود error در فایل سیستم میتوان آن را مجددا remount  کرد.

# resize2fs /dev/maaleki-ir/hamed-lv

در نهایت همانطور که در شکل زیر میبینید، فضای LVM به 30G  کاهش یافته است و به فضای خالی VG 10G افزوده شده است.

در صورت عدم وجود خطا میتوان در مرحله بعدی فایل سیستم را mount  کنیم.

# mount /dev/maaleki-ir/hamed-lv /mnt

#df -h

در این آموزش با نحوه افزایش و کاهش ظرفیت LVM آشنا شدیم. درآموزش بعدی نحوه تهیه Snapshot  از یک Logical Volume  و restore  کردن آن را بررسی خوایم کرد.